Vatandaþýn yarýsýndan çoðu bankalara çalýþýyor!
Ankara Ticaret Odasý (ATO), Türkiye'de banka kredilerinin hýzla artmasý, çeþitlenmesi ve kredi alma koþullarýnýn kolaylaþmasýyla, nüfusun yarýsýndan fazlasýnýn bankalara borçlu hale geldiðini bildirdi. þirketler ve vatandaþtan oluþan kredi müþterisi sayýsý geçen yýl eylül ayý sonu itibarýyla 40 milyon 980 bine, bankalara olan kredi borcu 475 milyar liraya yükseldi.
ATO'nun, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasý (TCMB) ve Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine dayanarak yaptýðý yazýlý açýklamaya göre, Eylül 2010 sonu itibarýyla, vatandaþlarýn tüketici kredisi, taþýt kredisi, konut kredisi, kredi kartý borçlarý ile þirketlerin bankalardan saðladýklarý kredilerin toplamýný oluþturan nakdi krediler, bir yýlda yüzde 48,3 artarak 469,4 milyar liraya çýktý.
-TüKETÝM ÝüÝN KREDÝ ÝþLETME KREDÝLERÝNE YAKLAþTI-
üzel ve kamu bankalarý olmak üzere tüm bankacýlýk sektörünün kullandýrdýðý kredi, yurt dýþýndan saðlanan kredilerle birlikte geçen yýl eylül sonu itibarýyla 475 milyar 659 milyon liraya ulaþtý.
Bankacýlýk sektörü kredileri içinde, tüketicilerin kullandýðý konut, otomobil ve ihtiyaç kredilerinden oluþan toplam tüketici kredilerinin tutarý, iþ kurmak ya da iþletmeye sermaye saðlamak amacýyla kullanýlan iþletme kredilerine yaklaþtý. Ayný dönemde kullanýlan tüketici kredileri 116 milyar 850 milyon liraya ulaþýrken, iþletme kredileri tutarý 118 milyar 828 milyon lira oldu.
Ýhracat kredilerinin 31 milyar 534 milyon liraya ulaþtýðý söz konusu dönemde, diðer yatýrým kredileri 23 milyar 973 milyon lira, diðer krediler 141 milyar 569 milyon lirayý buldu.
Vatandaþlarýn kredi kartý borçlarý ise 42 milyar 906 milyon liraya yükseldi.
-KREDÝ BORCU MÝLLÝ GELÝRÝN YüZDE 44'ü-
Geçen yýl eylül ayý sonu itibarýyla bankalarýn kullandýrdýðý kredi 2008 yýlýna göre yüzde 23,8 artýþ gösterse de Türkiye'de banka kredilerinin milli gelire oraný AB ülkelerine kýyasla düþük seviyede seyrediyor. Ayný dönemde banka kredileri 1 trilyon 60 milyar 499 milyon liralýk gayrisafi yurt içi hasýlanýn (GSYH) yüzde 44'ünü oluþturdu. Bu oran, GSYH'nin 950 milyar 534 milyon lira olduðu 2008 yýlýnda yüzde 38,7 seviyesinde bulunuyordu.
Avrupa Merkez Bankasýnýn (ECB) verilerine göre, AB ülkelerinden Slovenya'da toplam kredilerin tutarý milli gelirle ayný seviyede iken, Belçika, Estonya, Letonya, Ýtalya, Fransa, Almanya, Avusturya, Ýsveç, Portekiz, Ýspanya, Hollanda, Danimarka, Ýrlanda, Ýngiltere, Kýbrýs ve Malta'da bankalarýn kullandýrdýðý kredilerin miktarý GSYH'lerinin üzerine çýkmýþ durumda.
-NüFUSUN YARISINDAN FAZLASI BORüLU-
BDDK verilerine göre, Eylül 2010 sonu itibarýyla, kiþi ve þirketlerden oluþan bankalarýn kredi müþterisi sayýsýnýn 40 milyon 980 bine yükseldiði belirtilen ATO açýklamasýnda, Adrese Dayalý Nüfus Kayýt Sistemi verilerine göre, Türkiye nüfusunun 72 milyon 561 bin kiþi olduðu dikkate alýndýðýnda ve her bir kredi borçlusu bir kiþi sayýldýðýnda nüfusun yüzde 56,5'inin bankalara borçlu olduðunun ortaya çýktýðý kaydedildi.
Bankalarýn kredi müþterisi sayýsý 2006 yýlý sonunda 29 milyon 177 bin iken, 2007'de 27 milyon 712 kiþiye düþtüðü ifade edilen açýklamaya göre, küresel krizin etkilerinin görülmeye baþlamasýyla birlikte 2008 yýlýnda kredi müþterisi sayýsý artarak, 34 milyon 194 bin kiþiye, 2009 yýlýnda da 38 milyon 181 bin kiþiye yükseldi.
Bankalarýn kredi kartý müþterisi sayýsý ise Eylül 2010 sonu itibarýyla 27 milyon 356 bin kiþi oldu.
-EN BORüLU ÝSTANBUL, EN AZ BORüLU MUþ-
Nakdi kredilerin il bazýnda daðýlýmýna bakýldýðýnda, en borçlu il Ýstanbul oldu. Ýstanbul'un, bankalara olan kredi borcu, 193 milyar 236 milyon lirayla toplam nakdi kredilerin yüzde 41'ine karþýlýk geldi. Ýstanbullularýn kullandýðý kredi miktarý Eylül 2009 sonuna göre de yüzde 52,3 arttý. 12 milyon 915 bin kiþinin yaþadýðý Ýstanbul'da kiþi baþýna düþen borç 14 bin 962 lira oldu.
Bankalara en çok borcu bulunan ikinci il ise Ankara olarak kayýtlara geçti. Ankaralýlarýn kredi borcu Eylül 2010 sonu itibarýyla 59 milyar 931 milyon liraya yükselirken, 4 milyon 650 bin nüfuslu Ankara'da kiþi baþýna 12 bin 886 lira kredi borcu düþtü.
Bankalardan kullanýlan nakdi krediler sýralamasýnda kiþi baþýna 8 bin liralýk borçla Antalya üçüncü sýrada yer aldý. Antalya'yý kiþi baþýna 7 bin 857 liralýk borçla Kocaeli, 6 bin 657 liralýk borçla Ýzmir, 5 bin 597 liralýk borçla Denizli, 5 bin 574 liralýk borçla Muðla, 5 bin 532 liralýk borçla Bursa, 5 bin 446 liralýk borçla Hatay, 5 bin 297 liralýk borçla Zonguldak izledi.
Kiþi baþýna en az kredi borcu bulunan il ise 635 lirayla Muþ oldu. Muþ'u 696 lira ile Hakkari, 747 lira ile Aðrý izledi. Kiþi baþýna en az kredi borcu bulunan diðer iller bin 113 lirayla Van, bin 130 lirayla þýrnak, bin 224 lirayla Bitlis, bin 261 lirayla Bingöl, bin 289 lirayla Mardin, bin 301 lirayla Batman ve bin 312 lirayla þanlýurfa sýralandý.
Eylül 2010 sonu itibarýyla kredi borcu en fazla artan il Siirt oldu. ünceki yýlýn ayný döneminde, kiþi baþýna 577 lira olan Siirt'in borcu yüzde 209,2 artarak bin 784'e yükseldi.
Borcu 2009 yýlýna oranla yüzde 24,9 artan Ankara ise 81 il arasýnda kredi borcu en az artan il oldu.
-HAKKARÝLÝ EV, MUþLU ARABA ALDI-
Tüketici kredilerini oluþturan konut, otomobil ve ihtiyaç kredilerinde yýllýk artýþta deðiþik iller liderlik koltuðuna oturdu.
Konut kredilerinde en fazla artýþ yüzde 391,4 ile Hakkari'de oldu. Eylül 2009 sonu itibarýyla 3 milyon 46 bin liralýk konut kredisi kullanýlan ilde, bir yýl sonra kredi tutarý 14 milyon 968'e yükseldi. Konut kredilerinde en çok artýþ olan diðer iller ise yüzde 234 ile Muþ, yüzde 168,4 ile þýrnak, yüzde 145,5 ile Bingöl oldu.
Otomobil kredisinde ise en fazla artýþ yüzde 511,8 ile Muþ'ta görüldü. 846 bin liralýk kredisi bulunan Muþ, otomobil almak için bankalardan geçen yýl eylül ayý sonu itibarýyla 5 milyon 176 bin lira kredi kullandý. Hakkari'nin kullandýðý taþýt kredisi yüzde 380,5 artarken, Bitlis'in artýþý yüzde 141,4 oldu.
Ýhtiyaç kredilerindeki artýþta lider il ise Aksaray. Eylül 2009'da 91 bin 814 liralýk ihtiyaç kredisi kullanýlan þehirde, bir yýl sonra bu rakam 157 bin 878 liraya yükseldi. Aksaray'ý yüzde 55,3'lük artýþla Karaman takip etti.
-'SICAK PARA KREDÝ OLDU'-
Açýklamada, görüþlerine yer verilen ATO Baþkaný Sinan Aygün, hisse senedi, iç borçlanma kaðýtlarý, mevduat olarak Türkiye'de bulunan yabancý kaynaklý sýcak paranýn Eylül 2010 itibarýyla 118 milyar dolara yükseldiðini, kredilerin kaynaðýnýn sýcak para olduðunu ifade etti.
Aygün, þunlarý kaydetti:
'Eylül 2010 itibarýyla sýcak para bir önceki yýla oranla yüzde 44 artmýþ. Bankacýlýk sistemine kar amacýyla giren bu sýcak para, kredilere kaynak olarak kullanýlýyor. Yurt içi yerleþik kesimlerin mevduat miktarý ise Eylül 2009'da 474 milyar 262 milyon liradan 553 milyar 216 milyon liraya çýkarak yüzde 16,6 artmýþ. Türkiye'de kredilerin milli gelire oraný, AB ülkelerinden düþük seviyede. Bu oranýn yükselmesinde yani kredilerin artmasýnda bir sakýnca yok ancak dýþ borçla, yani her an çekip gidecek sýcak parayla deðil mevduatla artmasý gerekiyor.'
Bankacýlýk sisteminde yaþanan geliþmelerin Türkiye'deki geleneksel aile iliþkilerinde de deðiþime yol açtýðýna dikkati çeken Aygün, 'Bankalar, ev, araba almak, geçimini saðlamak, çocuðunu okula göndermek, tatile gitmek, iþini sürdürmek, yatýrým yapmak isteyenler gibi talep eden kesimlere göre kredi seçeneklerini artýrýnca artýk isteyen herkes yapmak istediði iþi krediyle yapar hale geldi. Doðal olarak yeni durumda eþ dosttan borç isteme dönemi de bitti' dedi.
01.01.2011 15:32 / VATAN