Kýrmýzý Kitap
Can Dündar
candundar.com
01.07.1999
"Türkiye'nin gizli anayasasý" olduðu söylenen bir küçük kitap var. Kýrmýzý ciltli olduðu için "Kýrmýzý Kitap" denilen bu kitabýn içinde ne yazdýðýný pek az kimse biliyor. Ama bilmediðimiz bu kitap, bizi yönetiyor.
Ondan ilk önce Alparslan Türkeþ söz etti galiba... "Devletin kýrmýzý bir kitabý var" dedi. O gün bugündür "Kýrmýzý Kitap" merak konusu olageldi.
Türkeþ, 10-15 sayfalýk bu kitabý 1961 yýlýnda görmüþtü. O zamanki adý "Milli Güvenlik Politikasýnýn Esaslarý" idi. Kýrmýzý bir ciltle kaplanmýþtý.
Ýçinde Türkiye'nin güvenlik alanýndaki temel siyasi yörüngesi yazýlýydý.
Yýllar içinde o kitap kalýnlaþýp, derinleþtiyse de özünden bir þey kaybetmedi. Ve zamanla anlaþýldý ki, orada yazýlý kararlar "hükümetler üstü"dür.
* * *
Esrarengiz "Kýrmýzý Kitap" varlýðýný geçen hafta Fethullah Hoca tartýþmasý sýrasýnda hissettirdi. Tartýþma alevlendiði sýrada toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) irticai faaliyetlerin önlenmesi amacýyla alman tedbirlerin stratejik baðlamda daha da geliþtirilerek taviz verilmeden uygulanmasýný "tavsiye etti." Buradaki "stratejik baðlamda" sözü Hürriyet'in dikkatini çekti. üünkü bu açýklamadan bir hafta önce Ferai Týnç, Harp Akademileri'nin düzenlediði bir denizcilik sempozyumunda MGK'dan bir yetkilinin þu sözlerini aktarmýþtý:
"Türkiye'nin milli güvenlik siyaseti Kýrmýzý Kitap'ta kayýtlýdýr. ünemli olan bu siyasetin nasýl uygulanacaðýný gösteren eylem planý, stratejinin hazýrlanmasýdýr, icradan umudu kestiðimiz için strateji belgesini MGK Genel Sekreterliði olarak biz hazýrlýyoruz."
* * *
Ben kendi adýma MGK Genel Sekreterliði'nin "devletin beyni" olduðunu düþünüyorum. Bunu iki anlamda kullanýyorum: Hem organizma içinde düþünce üretme yeteneði olan yegane organ, hem de düþündüðünü diðer organlara komut olarak ileten bir kumanda merkezi...
Kýrmýzý Kitap ise bu merkezin anayasasý...
Sistem kabaca þöyle iþliyor: Devletin güvenliði ile ilgili bütün bakanlýklar kendilerince bir güvenlik deðerlendirmesi yapýp, taslak olarak MGK Genel Sekreterliðine gönderiyorlar. Genel Sekreterliðe baðlý "Milli Güvenlik Siyaseti Baþkanlýðý" bunlarý birleþtirip bir "son taslak" çýkarýyor. Bu son taslak, MGK'da görüþülüyor. Ýlgili birimler toplantýda sunuþ yapýyorlar. Konu tartýþmaya açýlýyor. Ve sonunda "belge" son þeklini alýyor. Oradan Bakanlar Kurulu'na gidip "Devletin Milli Savunma Belgesi" olarak onaylanýyor.
Türkiye'de hangi meclis göreve gelirse gelsin, bu belgeye uygun davranmak zorunda. Meclis'ten çýkacak hiçbir yasa, genelge ya da yönetmelik bu belgeye aykýrý olamýyor. Ancak iþin ilginç yaný þu ki, Meclis, aykýrý hareket edemeyeceði bu belgeyi benimseme ya da tartýþma þansýna sahip deðil. üünkü "çok gizli" bu belgede ne yazýlý olduðunu yasama organý da bilmiyor.
* * *
En son 28 þubat'tan sonra "Kýrmýzý Kitap"ta deðiþiklik yapýlýnca iki kitapçýk ve 10 ek maddeden oluþan bu belgenin bazý bölümleri dýþarý sýzmýþtý.
Sýzan sayfalar, ülkenin iç ve dýþ politikasý hatta ekonomisi üzerinde bile asýl söz sahibinin "Kýrmýzý Kitap" olduðunu gösteriyordu. "Milli Güvenlik Siyaset Belgesi" Türkiye'nin temel tehdit unsurlarýný "bölücülük ve irtica" olarak belirliyor. ýrkçýlýða dönüþtürülmek istenen Türk milliyetçiliðini de tehdit sayýyor, aþýrý solun yumuþadýðýný tespit ediyor, "kamusal alana kaymamak üzere" mahalli ve kültürel özelliklerin geliþtirilmesine yönelik düzenlemeler istiyor, ülkenin dünya ile bütünleþmesi için özelleþtirme de dahil ekonomik çabalarýn artýrýlmasýný talep ediyordu.
Tabii bu ana belgenin ekleri de var. "üzel Siyaset Belgeleri" denen bu ekler Kýbrýs, Ege, Yunanistan gibi sorunlara iliþkin güven konularýný kapsýyor. Belgenin Türk Silahlý Kuvvetleri ile ilgili olan kýsmýna ise kýsaca MASK deniliyor, yani "Milli Askeri Stratejik Konsept."
MASK, iç ve dýþ savunma siyasetini kapsama alanýnda tutuyor.
* * *
Ýþte þimdi anlaþýlan o ki, siyasi geliþmelere göre sürekli kendini yenilediði söylenen Milli Siyaset Belgesi, "icradan umudu kesen" Genel Sekreterliðin uygulamaya iliþkin stratejilerini de belirliyor.
Bunun ne anlama geldiðini ancak yaþayarak öðreneceðiz.