Euro iflas eder mi?
Yunanistan krizi Ýspanya'ya yayýlýr, euro iflas eder mi? Dünya piyasalarý hafta baþýndan bu yana bu soruya yanýt arýyor. Bu riski almak istemeyen yatýrýmcýlar euro cinsi varlýklarýný satarken, Türkiye de krizden etkileniyor. Ýstanbul borsasý 58 bin seviyesinden 55 binlere gerilerken, dolar kuru da 1.54'ü aþtý.
6 Mayýs 2010 / MÝLLÝYET
Avrupa'nýn en büyük 5'inci ekonomisi Ýspanya'ya iliþkin endiþelerin büyümesi dünya piyasalarýný sarsýyor.
Yunanistan'ýn ardýndan Ýspanya'nýn da Avrupa Birliði'nden 280 milyar euro yardým isteyeceði iddialarý yatýrýmcýlarýn euro'yu terketmesine neden oldu.
Yunanistan'a yapýlacak 110 milyar euro'luk yardýmýn 80 milyar euro'sunu Avrupa ülkeleri yaparken bunun 22.3 milyar euro'su Almanya'dan gelecek.
Her bir Alman Yunanistan'ý kurtarmak için 275 euro'luk bir yüke katlanacak.
Alman halký krize giren ülkelerin kendi baþýnýn çaresine bakmasýný, yani euro'dan çýkmasýný istiyor. Ancak bu sanýldýðý kadar kolay deðil.
üünkü Yunanistan'ýn dýþ borcunun 45 milyar dolarý, Ýspanya'nýn dýþ borcunun 238 milyar dolarý Alman bankalarýna. Yani bu ülkeler iflasa terkedilirse Alman bankalarý da iflasýn eþiðine gelecek.
Ýþte bu endiþelerle euro varlýklarý satýp Japon yeni ve ABD dolarýna yönelen yatýrýmcýlar Avrupa ortak para biriminin son 14 ayýn en düþük seviyesine inmesine neden oldu. Euro kuru 1.27'ye kadar geriledi.
Ýspanya'nýn 1.5 trilyon dolarlýk ekonomisine karþýlýk borçlarýnýn 1.1 trilyon dolara ulaþtýðýna iþaret eden yatýrýmcýlar, "kriz büyürse Ýspanya kurtarýlamaz" endiþesi içerisinde. Bu endiþe Avrupa, Asya ve ABD'de de borsalarýn düþmesinde etkili oluyor.
Attýklarý bütün adýmlara raðmen piyasalarý ikna edemeyen Avrupalý liderler de spekülatörleri suçlamaya baþladý.
Almanya Baþbakaný Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaþkaný Nicolas Sarkozy, bugün ortak bir açýklamayla, "Euro'yu korumaya kararlýyýz, spekülatörler olayý abartýyor" dedi.
Ardýndan basýnýn karþýsýna çýkan Avrupa Merkez Bankasý Baþkaný Jean-Claude Trichet de, Yunanistan'ýn yalnýz olmadýðýný, iflas etmeyeceðini söyledi.
Kriz Türkiye'yi de etkilemeye baþladý
Ýspanya korkusu Türkiye'yi de olumsuz etkiledi. Bono faizleri yüzde 9.27'den yüzde 9.72'ye çýktý. Ýstanbul borsasýnda yaþanan satýþlar nedeniyle haftaya 58 bin 900 puanýn üzerinde baþlayan ÝMKB 100 Endeksi 55 bin puanýn altýna indi. Dolar kuru ise 1.48 seviyesinden 1.54'ün üzerine týrmandý.
Türkiye açýsýndan en büyük risk dýþ ticaretten kaynaklanýyor. Türkiye'nin ihracatýnýn büyük kýsmý krizin etkisini atlatamayan euro ülkelerine yapýlýyor.
üstelik bu ihracattan elde edilecek gelir de deðer kaybeden euro üzerinden olacak. Halbuki Türkiye'nin ithalatýnýn çoðu deðer kazanan dolar ile yapýlýyor. Bu da dýþ ticaret açýðýnýn büyümesi anlamýna geliyor.
Yurtdýþýndan temin ettikleri ucuz fonlarla Türkiye'de kredi veren bankalarýn krizin büyüme riskine karþý kredileri yavaþlatacaklarý beklentisi de piyasalarda etkili.
Türkiye'nin ihracatýnýn büyük kýsmýnýn Avrupa ülkelerine yapýlmasý da önümüzdeki günlerde sorunlar yaþanabilir korkusunu artýrýyor. üünkü kriz büyürse Avrupa ekonomilerinde bu yýl beklenen toparlanma gecikecek, bu da ihracat artýþýný engelleyecek.
...
Alinti
