PKK’nýn þehir yapýlanmasý KCK davasýnda, sanýklar “Kürtçe” cevap verdiler
‘Buradayým’ yerine ‘Ez li virim’ dediler
PKK’nýn þehir yapýlanmasý KCK davasýnda, sanýklar “Kürtçe” cevap verdiler
Ez li virim, ez amademe (Buradayým, hazýrým)
PKK’nýn gizli þehir yapýlanmasý olduðu öne sürülen Kürdistan Topluluklar Birliði/Türkiye Meclisi’ne (KCK/TM) yönelik ana dava baþladý. 18 ay sonra hakim karþýsýna çýkan, aralarýnda 7’si tutuklu 12 BDP’li belediye baþkanýnýn da bulunduðu sanýklar, Kürtçe savunma istedi. Yoklama sýrasýnda da isimleri okundukça Kürtçe karþýlýk verdiler.
Diyarbakýr Cumhuriyet Baþsavcýlýðý’nýn terör örgütü PKK’nýn gizli sivil yapýlanmasý KCK/TM’ye yönelik soruþturmasýnda gözaltýna alýnan ve aralarýnda BDP’li 12 belediye baþkanýnýn da bulunduðu 103’ü tutuklu, 19’u firari 151 sanýðýn yargýlanmasýna dün Diyarbakýr 6’ncý Aðýr Ceza Mahkemesi’nde baþlandý. Mahkeme Baþkaný Menderes Yýlmaz, duruþmada tek tek kimlik tespiti yerine firarilerin dýþýndaki sanýklarýn isimlerini okudu. Ýsimleri okunan sanýklar Kürtçe olarak ‘buradayým’ veya ‘Evet’ diye karþýlýk verdi.
Baydemir elini kaldýrdý
Diyarbakýr Belediye Baþkaný Osman Baydemir, ismi okunduðu sýrada hiç bir söz söylemeden ayaða kalkarak elini kaldýrdý. Duruþmaya tutuklu sanýklarýn tümü katýlýrken, tutuksuzdan 6’sý gelmedi.
Ýki savcý görev aldý
Duruþmada, iddianamenin özetinin okunmasý ihtimaline karþý biri KCK/TM soruþturmasýný yürüten savcý olmak üzere 2 özel yetkili savcý görev yaptý. Davaya giren avukatlarýn sayýsý ise 300’dü. Avukatlar adýna Diyarbakýr Barosu Baþkaný Mehmet Emin Aktar, “Ýdianamenin okunmasýnýn zaman alacak. Okunmamasýný talep ediyoruz” dedi.
Dicle: Sanýklarýn sözcüsüyüm
Tutuklu sanýklardan Hatip Dicle de, salondaki sanýklar adýna söz aldý. Sakal býrakmasý dikkat çeken Dicle, mahkeme heyeti, avukat ve sanýklar olarak üçlü yargýlamanýn saðlýklý yapýlabilmesi için sözcü olduðunu ve zaman zaman söz alarak sanýklar adýna konuþacaðýný açýkladý ve þunlarý söyledi:
‘Keþke bu dava olmasaydý’
“Halk arasýnda ‘Keþke olmasýydý’ diye bir söz var. Keþke bu yargýlama da olmasaydý. Demokratik bir ülkede, Kürt halkýnýn siyasi temsilcileri faaliyet yürüttükler için sanýk sandalyesinde sizin karþýnýzda oturtulmasaydý. Bu sorunun merkezinde Kürt sorunu var. Devlet katýnda Cumhurbaþkaný, Baþbakanlýk makamýnda bu sorunun tartýþýldýðý bir süreçte, yargýyý meþgul etmek anlamsýzdýr. Halk arasýnda ’bir musibetten bin hayýr çýkar’ sözü var. Umarým bu yargýlamadan da hayýr çýkar. Bu yargýlamla Kürt sorunun çözümüne katký sunar.”
‘Anadilde savunma hakkýmýz’
“Anadilde savunma doðal bir haktýr. Adil yargýlama ve savunma hakkýnýn bir parçasý Lozan Antlaþmasý’nýn 37, 42 ve 39’uncu maddelerinde dil hakký belirlenmiþtir. 86 yýldýr bu maddeler çok çiðnendi. Bir araþtýrma yaptým. Bizler bu salonda bulunan 103 tutuklu sanýktan 47’si 10 yýl ve üzeri, 7’si ise 20 yýl ve üzeri cezaevinde kalmýþlar. Biz siyasi hareket olarak Türkçe’yi resmi dil olarak benimsedik. Ancak, bizim ana dilimiz Kürtçe yasaklandý.”
‘Dava sonucu þiddeti etkiler’
Dicle, davanýn önemini ise þu sözlerle vurguladý: “Savunmada kendi dilimizi özgürce kullanmak istiyoruz. üok hassas bir süreçten geçiyoruz. Silahlý þiddet modundan, demokratik siyasetin hakim olmasýný istiyoruz. Bu yargýlamada bize yaklaþýmýnýz, þiddet alanýný daraltýr.”
Kürtçe kararý bugüne kaldý
Mahkeme, sýnýklarýn Kürtçe savunma istemine iliþkin savcýnýn görüþünü bildirmesini istedi. Savcý Ýsmail Aksoy, bu talebin sanýklarýn soruþturma ve sorgu aþamasýnda savunmalarýný Türkçe yaptýklarý için reddedilmesini istedi. Mahkeme de, sanýklarýn Kürtçe savunma istemiyle iddianamenin okunmamasýna iliþkin iki istemin, yarýn (bugün) sabah karara baðlanacaðýný açýkladý. Sanýklarýn tutukluluk halinin ise devamýna karar verildi ve duruþma bu sabah saat 09.00’a ertelendi.
YASA NE DÝYOR?
Yasada, Türkçe bildiði halde baþka dilde savunma yapmak isteyenlerle ilgili bir madde yok. Ancak Türkçe bilmeyenler þu maddede düzenlenmiþ:
Madde 202 - (1) Sanýk veya maðdur, meramýný anlatabilecek ölçüde Türkçe bilmiyorsa; mahkeme tarafýndan atanan tercüman aracýlýðýyla duruþmadaki iddia ve savunmaya iliþkin esaslý noktalar tercüme edilir.
(3) Bu madde hükümleri, soruþturma evresinde dinlenen þüpheli, maðdur veya tanýklar hakkýnda da uygulanýr. Bu evrede tercüman, hakim veya Cumhuriyet savcýsý tarafýndan atanýr.
‘üAV BELLA’YI SüYLEDÝLER
Davayý izlemek üzere Ýtalya’dan gelen ‘Rete Italiana Di Solidarieta’ adlý insan haklarý örgütü Ýtalyanca, Türkçe, Kürtçe ve Ýngilizce ‘Herkese özgürlük’ pankartý açarak ‘üav Bella’ adlý þarkýyý söyledi. Grup pankartý daha sonra BDP otobüsü üzerinde açarak toplananlara zafer iþaretleri yaptý. Ýtalya’dan gelen insan haklarý grubu üyeleri ile kendilerini adliye binasýnýn önünü terk etmeleri yönünde uyarýda bulunan polisler arasýnda zaman zaman tartýþma yaþandý