Mehmet Toprak

Küresel emperyalizmin dini: EVANJELÝZM -I-´
21.05.2005 - 03:46 .
Evanjelizm kelimesinin kökü Grekçe ðasýl gerçekð manasýna gelen Evangelionðdan gelmektedir. Günümüzde kullanýlan anlamý ise ðKutsal Kitapða (Ýncil deðil, Tevratða) yönelmekðtir. Tarihte dini olarak kullanýmý ilk olarak Martin Lutherðin kurduðu Protestan kilisesinin adýnda görülür.

EVANJELÝZM´ÝN TARÝHÝ KüKENLERÝ
Hýristiyanlýk tarihine bakýldýðýnda daha ilk asýrlarda bazý anlaþmazlýklarýn, tartýþmalarýn, aforozlarýn ve bütün bunlarýn sonucunda da bazý bölünmelerin olduðu görülecektir. En büyük bölünme 1054 yýlýndaki Batý (Katolik) Kilisesi ve Doðu (Ortodoks) Kilisesi arasýnda olmuþtur. Katolikler ve Ortodokslar arasýnda gerçekleþen bu bölünme ilerleyen yüzyýllarda herhangi bir mezhep kavgasýna dönüþmemiþ; her iki mezhebin müntesipleri kendi anlayýþlarý doðrultusunda yaþamaya devam etmiþlerdir. Ancak 31 Ekim 1517´de Martin Lutherðin, Katolik Kilisesi´nin birçok uygulamasýný protesto eden, bir nevi Protestanlýðýn manifestosunu oluþturan 95 maddelik tezini Wittenberg þatosu Kilisesi´nin kapýsýna asmasýyla yeni bir mezhep doðmuþ ve farklýlýklar þiddetli çatýþmalara sebep olmuþtur.

A. MARTÝN LUTHER VE PROTESTANLIK
Lutherci Protestanlýk, Katolik Kilisesiðnin Hýristiyanlýða dair uyguladýðý (rahiplere evlilik yasaðý, kilise otoritesini eleþtirmek yasaðý, vb.) birçok akýl dýþý uygulama ve inanca karþý çýkýyordu. Bunlarý dönüþtürmek için dinde reform öneriyordu.
Görünürde akýl ve vicdandan yana bir tutum takýnan Lutherciliðin asýl etkisi dinin tamamýyla dünyevileþtirilmesiydi. Salt uhrevi olan Katolik düþünceye tepki olarak katýksýz dünyevi bir Luthercilik.. Bu her iki akým teorik ve pratik düzlemde birbirine zýt özellikler taþýyorlardý.
Bu farklýlýklar ise ðEkonomið, ðEski Ahitð ve ðYahudilerð olmak üzere üç temel konuda görünür:
Ekonomi: Katolik akým faizi haram sayýyor ve men ediyordu. Protestan anlayýþ faizi caiz görüyor ve teþvik ediyordu. Katolikler ticaret iliþkilerini belirli bir ahlak kuralý çerçevesinde yaparken, Protestanlar ahlak ve dini kurallardan soyutlanmýþ, salt daha fazla karý öngören bir anlayýþý benimsiyorlardý. Bu anlayýþ, sanayi devrimi ile doruða çýkan vahþi kapitalizmin de çýkýþ noktasý olmuþtur.
Baþta Max Weber (Protestan Ahlaký ve Kapitalizm Ruhu adlý kitabýnda) olmak üzere birçok sosyal bilimci Protestanlýðýn, kapitalizmin doðmasý ve geliþmesine zemin hazýrladýðýný dile getirirler.
Encyclopedia Britannica´da kapitalizmin doðuþunda ve faizin yaygýnlaþmasýnda Protestanlýðýn etkisi þöyle anlatýlýyor:
"Ortaçað´daki Katolik Kilisesi, kapitalist ideolojiye ve bu ideolojinin geliþmesine engel teþkil ediyordu. Tefecilik sadece Hýristiyan olmayanlara mahsustu. Kilise ve o dönemin otoritelerine göre faiz kanunlara aykýrýydý. XVI. ve XVII. yüzyýllarda Protestan reform hareketi Kuzey Avrupa´ya kapitalizmin yayýlmasýyla sonuçlandý. Bu özellikle Hollanda ve Ýngiltere´de gerçekleþti. Bu yeni din ve ekonomik geliþme arasýndaki kronolojik ve coðrafi baðlantý, Protestanlýðýn modern kapitalizmin yayýlmasýna neden olduðunu gösterir. Doktrinlerdeki deðiþikliklerle kapitalistlerin yaptýklarý yanlýþ olmaktan çýkarýlmýþ ve hatta bunlarýn yaþam biçimlerine bir onay verilmiþ oldu. Ticaret ve endüstri geniþledikçe Protestanlar daha zengin olmak için malýn biriktirilmesini kural olarak getirdiler." (1)
Faizin Hýristiyanlýk tarafýndan yasaklanmadýðýný söyleyerek Yahudi kapitalistlere büyük bir hizmette bulunan diðer bir reform hareketi öncüsü Fransýz Calvin´di.
"De Usuris" (Faiz) adlý kitabýnda Calvin, Ýncil´in Luka bölümünde 6/35´teki cümle üzerinde þu yorumda bulundu: ðFaizi kötüleyen hiçbir yazýlý dini kanýt bulunmamaktadýr.ð (2)
Eski Ahit: Katolikler ibadet ve yaþantýlarýnda Hz. Ýsa ve Ýncilði referans alýyorlardý. Protestanlýk ise Eski Ahitði kabul ediyordu. Bu da Hýristiyanlýðýn Yahudileþmesine zemin hazýrladý.
Yahudiler: Katolikler Hz. Ýsaðnýn katili olarak gördükleri Yahudileri lanetlenmiþ bir halk olarak görürken Protestanlar onlarý (Eski Ahitðten hareketle) Allah tarafýndan seçilmiþ halk olarak görüyorlardý.
Luther bu düþünceyi þu çarpýcý sözler ile dile getirir: ðYahudiler, dünyadaki en üstün kaný taþýmaktadýrlar. Kutsal Ruh, onlarýn eliyle Kutsal Kitabý dünyaya yaymýþtýr. Onlar, Tanrýðnýn çocuklarýdýr, bizse yabancýlarýz. Aslýnda, Kenanlý kadýnýn hikayesinde anlatýldýðý gibi, bizler sahiplerinin masasýnda düþen ekmek kýrýntýlarý ile yetinen köpekler gibi olmalýyýz.ð
Martin Luther, reform hareketleri baþlamadan önce Yahudilikle, Tevrat ve Ýbranice´yle ilgileniyordu. Bu ilgisini ilk olarak "Jesus Christ Was Born A Jew" (Ýsa Mesih bir Yahudi Olarak Doðdu) adlý kitabýnda gösterdi. Luther´in Yahudilerle ilgili olarak söyledikleri onun bu ilgisini açýkça gösteriyor:
"Yahudiler bizim Tanrýmýzýn akrabalarý, kuzenleri ve kardeþleridir. Katoliklere sesleniyorum; bana kafir demekten yorulduklarýnda Yahudi desinler." (3)
Protestanlýk Yahudilere tarihi boyunca beklediði fýrsatlarýn oluþmasýna zemin hazýrladýðý için "Luther´in Roma Katolikliðine getirdiði yýkýcý darbe ilk olarak Yahudiler tarafýndan benimsendi." (4)
Yahudiler de Martin Luther´in Yahudi hedeflerine hizmet eden bir "Gizli-Yahudi" olduðunu belirtmekte hiçbir sakýnca görmüyorlardý.
"Kabalist (5) Abraham B. Eliezer ha-Levi, Luther´in Hýristiyanlarý yavaþ yavaþ eðitmeye çalýþan bir ´Gizli Yahudi´ olduðunu söyledi." (6)
Kilisenin etkisini zayýflatarak hareket kabiliyetlerini artýrmak isteyen Yahudiler, Protestanlýðý bu hedeflerinde kullandýlar. üyle ki Protestanlýk uygulama yönünden Hýristiyanlýktan çok, Yahudiliðe yakýn bir din haline geldi.
Bu aykýrý düþünceler Hýristiyan Birliði olarak bilinen kýta Avrupasýðnda ð30 Yýl Savaþlarýðna (7) sebep olacak ve Hýristiyanlýðýn bölünerek ðHýristiyan Siyonizmið akýmýnýn Hýristiyan teolojisine girmesi ile sonuçlanacaktý. Böylece Yahudilerin varoluþlarýndan bu yana dile getirdikleri ðseçilmiþ halkð idealleri hiçbir çaba sarfetmeden Hýristiyanlar tarafýndan kabul edilecekti. Hatta kimi zaman bu ðHýristiyan Yahudilerð Siyonistlerden daha da kralcý kesilebiliyorlardý.
Protestan Hýristiyanlar, Siyonistlerin ðarz-ý mevðudð düþüncesini benimsiyor ve Yahudilerin Filistinðe göçleri için destek veriyorlardý. Siyonistler ise Protestanlýðýn bu yeni yorumunu arkalarýna alarak Hýristiyanlýk üzerinde stratejik bir üstünlük saðladýlar.

DÝPNOTLAR...
1- Encyclopedia Britannica, cilt 4, sf. 840
2- Encyclopedia Judaica, cilt 5, sf.66
3- Leon Poliakov ,The History Of Anti-Semitism: Suicidal Europe, 1870-1933, Vol. 4, s. 221, September 2003, University of Pennsylvania Pres, USA
4- Encyclopedia Judaica, cilt 11, s.584, Coronet Books Inc, Reprint Edition, December 1, 1994
5- Kabala, Ýbranice´de "Gelenek" anlamýna gelir. Yahudi ruhbanlarýnýn, asýrlardýr birbirlerine aktardýklarý ve Kutsal Kitap´ýn "gizli anlamlarý" ile ilgilenen bir tür okültizm ve mistisizm yöntemidir. Kabalacýlarýn amacý "Mesih´i dünyaya döndürmek"ti. Bunun için çeþitli "gizli bilim"lerden yararlanýlmalýydý. Kabala, bu gizli bilimlerin yöntemini açýklayan ama yalnýzca "anlayanlara" açýklayan bir Gelenek´ti.
6- Encyclopedia Judaica, cilt 14, sf. 21
7- Mack P. Holt ðFransaðda Din Savaþlarý, 1562-1629ð adlý eserinde 30 Yýl Savaþlarý hakkýnda korkunç rakamlar vermektedir. Katolik ve Protestanlar arasýnda çýkan savaþlar sonucunda; ðKatolik ve Protestanlardan 765 bin 200 kiþi öldü. 12 bin 300 kadýn ve kýzýn ýrzýna tecavüz edildi. 9 þehir ve 252 köy yakýldý veya haritadan silindi. 4 bin 256 ev yakýldý, 180 bin ev tahrip edildi.ð The French Wars of Religion, 1562-1629 Camridge Universty Press 1997...


Küresel emperyalizmin dini: EVANJELÝZM -II-´
25.05.2005 - 04:38 .
B. PüRÝTENÝZM
Prüten "Saflýk" anlamýna gelen Latince puritas kelimesinden gelir. Püritenizm XVII. yüzyýlýn baþlarýnda Ýngiltereðde bir Calvinist olan William Tyndaleðnin öncülüðünde kuruldu.
"Ahlak ve etik yapýsý Tevrat´la tümüyle eþ olan Püritenlik, ´Ýngiliz Yahudiliði´ olarak adlandýrýlmýþtýr" (1) Püritenizm akýmý ðEski Ahitði düþüncelerin temeline koyarak, þeklen de olsa Ýncilðe baðlýlýðýný dile getiren Lutherci Protestanlardan ayýrýyorlardý.
Eski Ahitðe yönelen Püritenistler; Ýbraniceðnin resmi dil olmasýný, devletin anayasasýnýn Tevratða dayanmasýný ve Yahudilerin ibadeti olan Sabbath Ayinleriðnin (2) resmen kutlanmasýný isteyecek kadar ileri gittiler.
Yahudi sempatizanlýðýný çocuklarýna ve bulunduklarý yerleþim yerlerine Yahudi isimleri vererek somut bir þekilde gösterdiler.
Yahudilere yöneliþte bu kadar aþýrýya giden Püritenler, Protestanlýðýn bir kolu olan Anglikan Kilisesiðnin bile tepkisini çekti. Kilisenin baskýsý ile kral, Püritenlere çeþitli kýsýtlamalar getirdi. Bu baskýlar karþýsýnda Püritenlerin bir bölümü 1620 yýlýnda Amerika ve Hollandaðya göç ettiler.
Geride kalan Püritenler ise kralý devirmek için çalýþmalara baþladýlar. 1640 yýlýnda Oliver Cromwel komutasýnda Püriten bir ordu kuruldu. Yahudilerin desteðini ve finansörlüðünü de alan bu ordu, 1649 yýlýnda Kral I. Charlesði devirdi. Yerine Püriten ilkelerini esas alan bir cumhuriyet kurdu.
"Devrim ve Püriten doktrininin Ýngilizler arasýnda yayýlmasýyla, Yahudilere karþý bakýþta olumlu deðiþmeler oldu. Buna baðlý olarak Tevrat´a verilen önem de arttý." (3) Kabalistlerin önderi Menasseh Ben Israel, 1290 yýlýnda Ýngiltereðden çýkarýlan Yahudilerin tekrar ülkeye çaðrýlmasý için Cromwelðe bir mektup yazdý. Mektupta Mesihðin geliþini hýzlandýrmak için Ýngiltereðde Yahudi varlýðýnýn þart olduðu ve zamaný geldiðinde bu ðseçilmiþ halkýð, Kenan illerine götürme þerefini Ýngilizlerin alacaðýný dile getiriyordu. Sonuç olarak 1665 yýlýnda Yahudiler Ýngiltereðye göç etmeye baþladýlar. Püritenleri Yahudilere bu kadar yakýn kýlan düþüncenin temelinde Mesih inancý vardý. Püritenler Eski Ahitðte Mesih için dile getirilen düþünceleri birer kehanet olarak kabul ediyor, Ýsa Mesihðin bir an önce gelebilmesi için bu öngörülen kehanetlerin gerçekleþmesi uðruna bütün samimiyetleri ve güçleri ile çalýþýyorlardý.
Püritenizm en fazla Amerika toplumu üzerinde etkili oldu. Ýngiltereðden Amerikaðya göç eden ilk Püritenler bu yeni ülkeyi ðvaadedilmiþ topraklarð olarak gördüler.
Kendilerini Siyonistlerle bir görüyorlardý. Bir ara Amerikaðnýn adýný New Israil (Yeni Ýsrail) olarak deðiþtirmeyi dahi düþündüler.
Eski Ahitðten hareketle ðvaadedilmiþ topraklarðda yaþayan pagan düþünceye sahip insanlarýn öldürülmesi nasýl öngörülüyorsa, Püritenler de bu ðkutsal topraklarðda, ðTanrýnýn seçilmiþ kullarýna yer açmakð için ðinançsýz paganð Kýzýlderilileri vahþice katlettiler.
Bir Püriten, bu katliamý dini bir vecibe olarak gördüðünü; ðTanrý, aralarýnda hastalýk yaparak Massachussetsðdeki Kýzýlderililerin sayýlarýný 30 binden 300ðe indirmemizi istedið sözleri ile dile getiriyordu.
Benjamin Franklin ise; ðYerlilere içirdiðimiz rom içkisi Tanrýðnýn bu pislikleri (Kýzýlderilileri) yeryüzünden kaldýrmak için yaptýðý bir planýn parçasýydýð diyor ve katliama mazeret olarak Allahðý gösteriyordu.

DÝPNOTLAR:
(1) Universal Jewish Encyclopedia, Vol. 2, s. 648, USA
(2) Yahudiliðin inanýþlarýndan biri olan Tanrý dünyayý 6 günde yarattý ve 7. gününde dinlendi, mantýðýna istinaden 10 Emir´de emredilmiþ olmasý dolayýsý ile kutsanmýþ gün...
Sabbath Ayini, Cuma gün batýmý ile baþlar ve Cumartesi gün batýmý sonrasý sona erer. Ýnanýþa göre üretmek içerikli hiçbir eylemde bulunulmaz, buna göre ýþýk yakmak da yoktan var etmek olacaðýndan yapýlmasý yasak bir hadisedir. Bunun çözümü olarak günü kutsayanlarýn evinde otomatik saatli ýþýk sistemleri mevcuttur gün batýmý sonrasý ýþýk yanar ve gecenin ilerleyen saatlerinde otomatik kapanýr. Gün içinde yemek piþirilmez, ateþ yakýlmaz. Daha önce hazýrlanmýþ yemekler kýsýk ateþte daha önceden açýk býrakýlmýþ ocaðýn üstündeki saç plakada ýsýnýr.
(3) Encyclopedia Judaica, England, cilt 6, s.752, USA.