13-yil-sonra-gul-un-dedigi-oldu.jpgAtatürk’ün ”yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesi doğrultusunda dünya barışı, uluslararası dostluk ve iyi niyetin geliştirilmesine hizmet eden gerçek ve tüzel kişilere devlet ödülü niteliğinde verilecek Atatürk Uluslararası Barış Ödülü’ne ilişkin usul ve esasları düzenleyen yönetmelik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

5 YILDA BİR VERİLECEK

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı ve Yönetim Kurulu üyelerinden oluşacak Ödül Kurulu, ödül için aday gösterilebilecek gerçek
ve tüzel kişileri belirleyecek, ödülün verilmesiyle ilgili programı hazırlayacak. Ödülün verilmesinde Atatürk’ün ”yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesi doğrultusunda dünya barışına, uluslararası dostluk ve iyi niyetin geliştirilmesine hizmet etme şartı aranacak, ırk, dil, renk, cinsiyet, din, milliyet ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeyecek. Atatürk’ün rölyefi işlenmiş bir plaket, ödül rozeti ve beratıyla paradan oluşacak ödül, 5 yılda bir verilecek. Ödüle layık aday bulunamadığı yıllarda ödül verilemeyecek.

BAKANLAR KURULU SEÇECEK, CUMHURBAŞKANI ONAYLAYACAK

Aday olmak isteyenlerle aday gösterme hakkı bulunanlar, gerekçelerini de ekleyerek ödül verilecek yıldan önceki 29 Ekim gününe kadar Yüksek Kurum Bilimsel Çalışmalar Koordinasyon Dairesi Başkanlığı’na başvuracak. Bakanlar Kurulu, Ödül Kurulu’nca önerilen adaylar arasından bir kişiyi cumhurbaşkanının onayına sunacak. Nihai karar cumhurbaşkanınca onaylandıktan sonra 23 Nisan günü açıklanacak.

Ödül töreni 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı günü ya da cumhurbaşkanının uygun göreceği diğer bir günde düzenlenecek törenle cumhurbaşkanı veya yetkili kılacağı kimse tarafından ödüle hak kazanan kişiye veya temsilcisine verilecek.

Atatürk Uluslararası Barış Ödülü’nün verilme koşulları ve esasları, Bakanlar Kurulu’nun 1984 tarihli tüzüğüyle düzenleniyordu. 2000 yılından bu yana ödül, ilgili mevzuat değişikliği çalışmaları nedeniyle verilemiyordu.

Genelkurmay Başkanı kurulda yer alıyordu

İçinde Başbakan ve Genelkurmay Başkanı'nda bulunduğu Atatürk Uluslararası Barış Ödülü Kurulu, yasa çıkmadığı için 2000 yılından sonra toplanamadı. Bu nedenle 2000 yılından sonra kurulun toplanamaması nedeniyle Türkiye'nin en büyük devlet ödülü, 13 yıldır mevzuat gereği verilemedi.

GÜL'ÜN DEDİĞİ OLDU

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, RP Kayseri milletvekili iken 1995 yılında "Jüri sivilleştirilmeli. Bu jüri içerisinde askerlerin ne işi var, beş altı tane bakanın ne işi var? Bunlar jüriden çıkarılmalı" demişti. Gül'ün cumhurbaşkanlığı döneminde ödül kurulunda askeri temsilcinin yer alması uygulamasına son verildi.

MANDELA KABUL ETMEDİ

Ödül, şu kişilere verilmişti:
1986: NATO eski Genel Sekreteri Joseph Luns
1987: Federal Almanya Cumhurbaşkanı Richard Von Weizaecker
1989: Japon Prensi Takahito Mikasa
1990: 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren
1992: Afrika Ulusal Kongresi Başkanı Nelson Mandela (Ödülü kabul etmedi)
1995: Kızılay Derneği
1996: UNICEF
1997: Bosna - Hersek Türk Barış Gücü Görev Kuvveti
1998: Priceton Üniversitesi Öğretim Üyesi Profesör Bernard Lewis
1999: Azerbaycan eski Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev
2000: KKTC Birinci Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş
Kurul, 1988, 1991, 1993 ve 1994 yıllarında ödüle değer kişi ve kuruluş tespit etmedi.
VATAN