İSTANBUL KELİMESİNİN KÖKENİ VE ÖZELLİKLERİ

18 EKİM 2014 CAVUS BİR YORUM YAPIN
İstanbulCONSTANTİNOPOLİS ‘ciler !..


Batı’nın büyük hayallerinden biri, Bizans’ı yeniden kurmaktır. Bu amaçla her fırsatta
” Konstatinopl ” derler…
Dinsel kişiler ise , bu adın – kökeninin Grek olduğunu anımsatmak için- tamamını söylerler : KONSTANTİNOPOLİS…Patrik sınıfı , dinsel kişiler buna dikkat ederler.
Bu kentin tarihteki ilk adının, OY-OĞ olduğunu ve bu adın, Marmara bölgesinde ilk kurulan Ön-Türk ÖDÜS’ü ( devleti ) OY-URTUM ATIN’ın başkenti olduğunu görmüştük.

Bundan sonraki adın ise, İSTANBUL oluğunu fakat bu adın, 18’nci yüzyılda yaşamış olan Selanikli gramerci Romanos Nikeferos’un , Grekçe , ” şehre” demek olan EİS-TİN POLİN’den uydurduğunu yazmıştık. Anlattığına göre, Türkler şehrin kapısına geldiklerinde nöbetçi sorarmış:

nereye gidiyorsun?..;Türk de cevap verirmiş
EİS-TİN POLİN …Şehre?…Bu yutturma çok ciddi bilimsel kitaplarda yer almıştır.
Yalnız tüm dünya değil, bizim tarihçiler de bunu kabullenmişlerdir…Ne acı ?..

Tarihe bir göz atalım;

· İstanbulun 1453’de alınışından önce, 2’nci Murat zamanında kentin adı İSTANBUL’dur
( Osman Turan )


· 10’cu yüzyılda yaşamış olan tarihçi Mesudî, ‘ ‘efembeih Velii-işref ” adlı kitabında bu şehre BULEN dendiğini, resmî dilde ASTAN-BULEN adının kullanıldığını yazar,

· 14’ncü yüzyılda İBNİ BATTUDA, İZTANBUL ;

· 14’ncü yüzyıl yazarlarına VARTAN’ın Ermenice coğrafyasında ESDAMPOL,

· 15’nci yüzyılda , seyyah J. Slimberger, İSTAMBOLİ, STAMBOL şekillerinde görürüz.( Prof.A.Erzen ).

İstanbul sözcüğünü alalım bu iki parçadan oluşur İSTAN ve BUL…

İSTAN, ön-türkçede ” tanrı katına AS/ılı olan , yani cennette AS/ılı olamayı ifade eden AS/qan kökenden gelir…AS/tan, AS/pan , günümüzde AS/üman olmuştur.
( Kazım Mirşan )


· Hititlerde İSTANU adını taşıyan bir gök tanrısı vardır. Bu, HATTİ’lerdeki ESTANU’nun mirasıdır.( E.Akurgal, Anadolu Kültür tarihi, Tübitak 1967 )

· Orta Asyada Tufan kentinin yakınıda ASTANA ( Osmanlıca ASİTANE ) kenti vardır

· Güney doğu Anadoluda Murat suyu üzerinde Şey Sait’in babasının gömüldüğü tepenin adı ASTAN’dır
( M.Toker, Şeyh Sait İsyanı )


· Kazakistan, adı BEŞBALIK olan başketinin adını ASTANA’ya çevirmiştir. İSTAN’ın kökenindeki ASTAN’ı bulduk. şimdi de BUL’u arayalım.

Ön-Türklerin ilk büyük konfederasyonu BİR-OY BÏL’in başkentinin adı

· AT-OĞI BOLIQ’tır. Bolıq, ”site” demektir.

· Kazakistanda bizim ”Beş Balık” dediğimzi kentin adı BÏŞ-BOLIQ’tur.

· Anadoluda, bu ad BOLU olmuştur.

· Aral gölü yakınıda bri kentin adı Can – BOL’dur.

ASTAN ve BOLIQ kelimelerini içeren üç kent .

· K(ESTAN)- POL ..Trakya

· K(ASTAN)- BOLU…Kastamonu…ve nihayet

· ASTAN -BOLIQ…İSTANBUL

Astana, zamanla, İSTAN ya da SİTAN haline dönüşmüş Acemce olduğu sanılmıştır, aslında ”son ek” halinde ülke adlarının sonuna gelir.

· Arab’İSTAN, Yunan’İSTAN, Ermeni’STAN, Türk’İSTAN, Bulgar’İSTAN…Freng’İSTAN ( frenk, Frank ülkesi..Batı ) vb…

Halûk TARCAN