Hükümetin krizden haberi var mý?
17.09.2008
ESFENDER KORKMAZ
tercuman.com.tr
--------------------------------------------------------------------------------
ABD’NÝN 158 yýllýk yatýrým bankasý , Lehman Brothers’in hisseleri yüzde 94 deðer kaybetti. Banka sonunda iflasýný istemek zorunda kaldý.Yine zorda olan Merrill Lynch’te , 50 milyar dolara Bank of America’ya satýldý.
7 Eylül 2008'de ABD’de, ekonomi tarihinin en büyük müdahalesi ile, toplam mort-gage kredilerinin, yarýsýna yakýn kýsmýna sahip olan veya garanti eden Fannie Mae ve Freddie Mac’ýn tam kontrolü Hükümete geçmiþti.
Bu iki banka ile birlikte ABD ocak 2008 ayýndan Eylül ayý ortasýna kadar, 13 Bankaya el koydu.
Ýflaslar piyasa ekonomisinin sigortasýdýr. üürük þirketler gider.. Yerine daha saðlýklý þirketler gelir. Ancak önemli olan dünyada liberal ekonominin lideri olan ABD’nin 13 bankaya el koymasýdýr. Bu kriz demektir.
Küresel krizde en kýrýlgan ekonomi bizim ekonomidir.
Dün ve önceki gün en hýzlý düþen borsa IMKB oldu. Dün öðle saatlerine göre, yýlbaþýndan bu güne IMKB yüzde 38 deðer kaybetti.
Cari açýk, özel sektörün dýþ borcu, düþük kur, yüksek faiz bu kýrýlganlýðý yaratan faktörlerdir.
Bizim sorunumuz, ekonomiyi biz deðil, IMF dahil baþkalarýnýn yönetmesidir.
Ýster geliþmiþ, ister geliþmekte olan ülke olsun, tüm ülkeler için, her zaman ayný ekonomik reçete yapýlamaz. Ekonomik politikalar, ülkeden ülkeye farklý etki yapar. üünkü, her ülkenin sosyal ve siyasi yapýsý, halkýn anlayýþý ve tepkileri farklýdýr.
Ayný ülke de, farklý zamanlarda da, yine ayný reçeteler geçerli olmaz. üünkü konjonktürün çeþitli dönemlerinde uygulanacak politikalar da farklýdýr. Bu nedenlerle, en doðrusu her ülkenin Ýktisadi kalkýnma ve geliþme programlarýný , kendi iktisatçýlarýyla yapmasýdýr.
IMF reçeteleri
TüRKÝYE her zaman ve her hükümet döneminde yabancýya ve özellikle IMF reçetelerini ön planda tutmuþtur. Bu nedenledir ki baþý dertten kurtulmuyor.
ürneðin, IMF 1999 yýlý sonunda Türkiye ye “sabit kur rejimi “ uygulanmasýný istedi. Bu rejim 2001 krizine neden olunca, bu defa tam tersi , “dalgalý kur sistemi”ni uygula dedi. Dalgalý kur bir gecede kriz çýkarmadý, ancak da ülkeden kaynak kaybýna yol açtý. Türkiye , bir gecede oluþacak krizden daha uzun dönemli bir durgunluk yaþayacaktýr.
Yine IMF ve Kemal Derviþ, kýsa vadeli talep kýsýcý politikalar uygulamaya koydu. Ayný politikalar ülkeyi þimdi, yüksek faiz- düþük kur ve kronik enflasyon kapanýna soktu. Ekonomide makro dengelerin bozuk olmasý, büyüme oranýnda düþme, iþsizlik oranýnýn yüksek olmasý ve ekonomide aþýrý kýrýlganlýk, krizin altyapýsýný oluþturan þartlardýr. Bu dengeler bozuldukça, aynen depremde olduðu gibi, olumsuz enerji birikir. Ekonomik- siyasi ve sosyal, iç ve dýþ nedenle kriz patlar. Kriz þartlarý oluþtuðu içindir ki, bir beklenti var. Aslýnda beklentilerde önemli ölçüde ekonomik gidiþatý yönlendirir.
Türkiye’de ekonominin duvara çarpacaðý kesindir. Bu defaki kriz , bir gecede devalüasyon þeklinde olmaz. Ýki yýl kadar dönemli bazý sektörlerde daha büyük daralma, durgunluk þeklinde devam eder. Ýþsizlik daha da artar.
...
...