Taakkul ise akýl sözcüðünden türemiþ bir kelime. Aklý iþletmek, akýl yoluyla bilip anlamak, aklýn verilerini esas almak gibi anlamlar taþýyor.
Ne ilginçtir, Kur'an, taakkul tabirini defalarca kullandýðý halde akýl kelimesini hiç kullanmaz.
þunu demek istiyor Kur'an:
"Ben, cevher olarak aklýn varlýðýný yeterli görmüyorum; o hepinizde var. Benim istediðim, aklýn iþlevsel olmasý veya iþlevsel akýl."
Daha açýkçasý:
Kur'an aklýn çýplak mülkiyetini yeterli görmüyor, aklýn intifa (kullaným) hakkýný esas alýyor. Aklýn çýplak mülkiyetine sahip olmanýz 'akýllý adam' olmanýz için yeterli deðildir.
ünemli olan þu: Sahip olduðunuz akýl iþletilen akýl mý, bloke edilip þunun-bunun vesavetine terk edilmiþ bir cevher mi?
Kur'an bunu soruyor ve nihayet þunu ilkeleþtiriyor:
"Allah, aklýný iþletmeyenler üzerine pislik atar." Yunus, 100)
Evet. Kur'an taakkul istivor.
Taakkul yoksa insan surette insan, hakikatte hayvandýr. (Furkan,44 )
Peygamberliðin bitiþinin bir anlamý da artýk aklýn sýnýrsýz kullaným döneminin açýldýðýdýr.
Tarikatçý düþünce sistemlerindeki "Akýl, vahiy ve aþkla sýnýrlýdýr" yolundaki ortak kabul Kur'an'la asla baðdaþmaz.
Kur'an, aklýn iþletilmesine, kullanýmýna hiçbir sýnýr koymamýþtýr. üünkü Kur'an'a göre, vahyin ilk görünümü, ilk ürünü akýldýr.
Ýlk ve esas peygamber de akýldýr. Kur'an dilinin aþýlmamýþ ustasý Isfahanlý Ragýb (ölm. 502/1108) diyor ki, "Ýlk peygamber, içsel peygamber akýldýr. Akýl komutan olmalýdýr ki vahyin diðer ürünleri sonuç verebilsin."
Tutuculuðuyla, aklý prangalamasýyla ünlü Gazali (ölm. 505/1111) bile bu Kur'an'sal apaçýklýk karþýsýnda þunu itiraf etmek zorunda kalýyor:
"Akýl ile nakil (dinsel metinler) çatýþtýðýnda, aklýn söylediði öne alýnýp dinsel söylem ona uydurulur."
Akýl düþmaný dinci söylem tarafýndan þeytani bir morfin gibi tekrarlanan, "Aklýn din ve sünnetle sýnýrlanmasý esastýr" sloganý veya bugünlerde bazý hurafe hamallarýnýn icat ettikleri 'Ýslamcý akýl' tabiri Kur'an dýþý bir bühtandýr.
Aklýn gayri Ýslamisi de mi var, behey sersem! Allah'ýn elinden gayri islami þey çýkar mý?
Gazali, felsefeyi dine mahkûm hale getirerek, Ýslam düþüncesinin kaderini kararttý; Ýslam'a da insanlýða da büyük kötülük etti.
Fransýz filozofu Descartes (ölm. 1650) ise felsefeyi kilisenin vurduðu prangadan kurtararak insanlýðýn yükseliþi yolunda müthiþ bir adým attý.
Ne yazýk ki, Ýslam dünyasý hala Gazali rotasýnda gidiyor. Bu yanlýþ rota, büyük Atatürk tarafýndan gerçek yönüne çevrildi ama Ýslam dünyasý Atatürk'e sýrt dönerek rotadan yararlanma imkanýný kendi eliyle yok etti. Ýslam dünyasýnda akýl hala prangalý. Tarikat ve hurafe prangalarý bunlar. þimdilerde ise Ýslami akýldan dem vuruyorlar. Aklý iþleten baþkalarý, Ýslami akýldan söz eden bunlar...
Evrensel aklýn içi boþmuþ; akýl Ýslami akýl olmalýymýþ...
Ýslami akýl (!) hangisi? Afganistan'daki mi, Suudi Arabistan'daki mi? Yoksa Almanya veya Japonya'daki mi?
Alinti
