Merkez cari açığa karşı devalüasyon silahını çekti

[bozok]

Cari açığa karşı Merkez devalüasyon silahını çekti



Kriz Türkiye’yi en kırılgan noktası olan yüksek cari açık nedeniyle dövizdeki yükselişle vurdu. Dolar 28 ayın zirve noktası 1.79’a yükseldi.


Borsadan çıkan para dövize yöneldi. Euro ve dolardaki yükselişe Merkez müdahale etti. TL’nin 8 aylık değer kaybı yüzde 17-18 oldu.


ABD’nin kredi notunun düşürülmesiyle piyasalarda başlayan deprem, cari açığın yüksek olması nedeniyle Türkiye’yi de döviz fiyatı açısından olumsuz etkiledi. 1 Ağustos’ta 1 dolar 1.6780 liradan işlem görürken, dün itibariyle 1.79 liraya fırladı. Son on günde TL dolar karşısında 1 lira değer kaybetti. 1 Ocak itibariyle dolar karşısında değeri 1.54 olan TL, yılbaşından bugüne kadar ise yüzde 17 oranında değer kaybetti. Halkın cebinde yılbaşından bu yana her 100 liranın 17 lirası erimiş oldu.

Açık beklentisi 70 milyar $
Cari açığın 40 milyar doları aşması ve yıl sonu itibariyle de 70 milyar dolarlık beklenti son krizle birlikte iç piyasada sıcak paranın kaçışını beraberinde getirince, cari açığın finansmanındaki bu hızlı çıkış karşısında TL de, dolar karşısında hızla değer kaybetti ve dün sabah 1.79’dan açıldı. Euro’da TL karşısında rekor yeniledi ve dün açılışta 2.5450 oldu. Bu yükselişe karşı Merkez Bankası bir kaç gün önce dövizde zorunlu karşılıkları düşürdüğü gibi döviz satım ihalesi düzenleyeceğini de açıklamıştı. Hatta önceki gün Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı “Dövizde yeni müdahaleler gelebilir” demişti.

Döviz faizini düşürdü
Dünkü bu yükseliş karşısında Merkez, beklenen müdahaleyi yaptı ve Merkez Bankası taraflı işlemlerde borç verme faiz oranının ABD doları için yüzde 5,5’ten yüzde 4,5’e, euro için yüzde 6,5’ten yüzde 5,5’e düşürülmesine karar verildi. Bankanın, Döviz ve Efektif Piyasaları Döviz Depo Piyasası’na ilişkin duyurusunda, Para Politikası Kurulu toplantısında belirlenen strateji çerçevesinde, dünden geçerli olmak üzere Merkez Bankası taraflı işlemlerde borç verme faiz oranını düşürdüğü bildirildi. Duyuruda, “ünümüzdeki dönemde de döviz piyasasına ilişkin gelişmeler yakından takip edilecek, gerekli görülen önlemler gereken zamanda alınmaya devam edilecektir” ifadesine yer verildi. İstanbul serbest piyasada alınıp satılan dövizde, sabah saatlerindeki yüksek açılışların ardından hızlı düşüşler gerçekleşti. İstanbul serbest piyasada Mart 2009 tarihinden bu yana ilk defa 1.79’a çıkan dolar müdahale ile 1,7700 liradan alınıp akşam saatlerinde 1,7750 liradan satıldı. Alışta 2,5150 lira olan euronun satış fiyatı akşam saatlerinde 2,5250 lira seviyesine indi.

Devalüasyon nedir?
Devalüasyon, sabit kur sistemlerinde ödemeler dengesi açık (cari açık) veren ülkenin ulusal parasının dış satınalma gücünün, hükümetçe alınan bir kararla düşürülmesidir. Başka bir deyişle devalüasyon, bir devletin resmi para biriminin diğer ülke dövizleri karşısında değer kaybettirilmesidir. Bu yolla ithal malları pahalılaşırken yerli malların fiyatı da aşağı çekilmiş olur. Her ne kadar Türkiye’de 2001 krizinden bu yana dalgalı kur sistemi uygulanmış olsa da, TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı yılbaşından bu yana yüzde 17’yi buldu. Böylece devalüasyonda bir gecede yapılan yüzde 17-18’lik değer kaybı 8 aya yedirilmiş oldu.

Türkiye’deki devalüasyonlar
7 Eylül 1946 yılında % 115.4
4 Ağustos 1958 yılında % 221.4
10 Ağustos 1970 yılında % 66.6
21 Eylül 1977 yılında % 10
1 Mart 1978 yılında % 29.9
10 Haziran 1979 yılında % 77.7
24 Ocak 1980 yılında % 48.6
5 Nisan 1994 yılında % 104
23 şubat 2001 yılında % 40.6

oranında, devalüasyon yapıldı.

09/08/2011 - 20:07:53 / YENİüAğ