Osmanlý Devletinin Mimari Yapýsý
Osmanlý mimarisi





Osmanlý Devletinin Mimari Yapýsý


Erken osmanlý dönemi
Osmanlý Ýmparatorluðu'nun kurulmasýyla,1300-1453 yýllarý ilk kuruluþ ve ilk osmanlý dönemi, Osmanlý sanatýnýn yeni fikirler aradýðý dönemdi. Bu dönem üç tip camiye tanýklýk etti: katlý, tek kubbeli ve alt plan açýlý camiler.Hacý üzbek Camii ,Ýznik tek kubbeli Osmanlý camiine ilk örnektir.Osmanlý ilk dönemlerindeki diðer cami plan türü de yan mekanlý camilerdir. Bunun ilk örneðini Ýznik Orhan Camii teþkil eder.



Lale devri
Bu dönemin baþlamasýyla, Osmanlý Ýmparatorluðu'ndaki üst sýnýf ve elit tabaka açýk ve genel alanlarý sýklýkla kullanmaya baþladý. Geleneksel ve içe dönük toplum deðiþmeye baþladý. üeþmeler ve sahil kýyýsýnda residanslar popüler hale geldi, Aynalýkavak Kasrý gibi. Bir su kanalý, piknik alaný Kaðýthane dinlenme alaný olarak tesis edildi. Lale devrinin Patrona Halil isyaný ile son bulmasýna raðmen, o batýlýlaþma davranýþýnýn bir modeli oldu. 1720-1890 yýllarý süresinde Osmanlý mimarisi klasik dönem prensiplerinden saptý. III. Ahmet'in ölümüyle,I. Mahmut satanatý aldý (1730-1754). Bu dönem Barok stili camilerin inþaasýna baþlanýldýðý dönemdi.



Barok dönemi
Bu dönemin yapýlarý içinde dairesel, dalgalý ve kývrýmlý hatlar aðýr basmaktadýr. Bunlarý büyük örnekleri Nur-u Osmaniye Camii,Zeynep Sultan Camii,Laleli Camii,Fatih Mezarý,Laleli üukurçeþme Haný,Birgi üakýraða Yalýsý,Aynali Kavak Yazlýðý ve Selimiye Kýþlasý dýr.Mimar Tahir zamanýn en önemli mimarýdýr.



Ýmparatorluk dönemi
Nusretiye Camii,Ortaköy Camii,Sultan Mahmut Mezarý,Mevlevi Derviþleri'nin Galata Locasý,Dolmabahçe Sarayý, Beylerbeyi Sarayý,Sadullah Paþa Yalýsý,Kuleli Kýþlasý batýlýlaþma uygulamalarýyla parelel bir þekilde yürüyen en önemli örneklerdir.Balyan Ailesi döneme damgasýný vuran mimarlardýr.



Son dönem
Pertevniyal Valide Sultan Camii,þeyh Zafir Binalar Grubu,Haydarpaþa Eczacýlýk Okulu,Duyun-u Umumiye Binasý, Ýstanbul tapu senedi Ofisi,Büyük Postane Binasý,Laleli Harikzedegan Apartmanlarý,Eklektisizm stilinin hakim olduðu zamanýn en önemli yapýlarýndandýlar.R. D'Aronco,A. Vallaury zamanýn önde gelen mimarlarýydýlar.