Devlet Ýstatistik Enstitüsü''nün hazýrladýðý Hane Halký Ýþgücü Anketi sonuçlarýna göre, nisan-mayýs-haziran dönemine iliþkin genel iþsizlik oraný yüzde 9.2 oranýnda gerçekleþmiþ. Açýk iþsiz sayýsý 2 milyon 294 bin kiþiye gerilemiþ. Ýlk bakýþta olumlu gibi görünen bu rakamlar, detaya inip geçmiþ verilerle karþýlaþtýrdýðýmýzda belirsizlik artýyor.
Devlet Ýstatistik Enstitüsü tarafýndan açýklanan þubat-mart-nisan verileriyle nisan-mayýs-haziran verilerini karþýlaþtýrdýðýmýzda ortaya çýkan görüntü pek çok soruyu beraberinde getiriyor.
--------------------------------------------------------------------------------

Anket sonuçlarýna göre son iki ay içinde, 15 yaþýn üzerindeki nüfus 165 bin kiþi artarak 50 bin 530''dan 50 bin 695 düzeyine yükselmiþ. Ýstihdam edilenler ve iþsizlerin toplamýndan oluþan iþgücü rakamý ise 1 milyon 231 binlik bir artýþla 23 bin 784''ten 20 bin 15 seviyesine ulaþmýþ; iþgücüne katýlým oraný yüzde 47.1''den yüzde 49.3 oranýna sýçramýþ. Bu durumun mevsimlik istihdamdan veya iþgücü talebindeki artýþtan mý, yoksa AB müzakereleri öncesi gerekli görülen bir makyajdan mý kaynaklandýðý pek belli deðil.
Ýþgücü rakamýnýn daðýlýmýna baktýðýmýzda ise iþsiz sayýsýnýn 300 bin kiþi azalarak 2 milyon 294 bin düzeyine indiðini, istihdamýn ise 1 milyon 531 bin kiþilik bir artýþla 22 milyon 721 bin kiþi seviyesine ulaþtýðýný görüyoruz.
Baþka bir deyiþle iþsiz sayýsýndaki azalýþýn tam beþ katý bir istihdam artýþý var! Bu nasýl oluyor? Belli ki anketten ve iþsiz tanýmýndan
veya diðer faktörlerden kaynaklanan sebepler nedeniyle gerçek iþsiz sayýsýný ölçemiyoruz. Gizli iþsiz sayýsýndaki anormallik nedeniyle gerek iþgücü, gerekse iþsiz rakamlarý gerçekte olduðundan çok daha düþükmüþ gibi görünüyor. AB bölgesinde yaþ ortalamasý 45-50 aralýðýnda iken iþgücüne katýlma oraný yüzde 60''ýn üzerinde, Türkiye''de ise ortalama yaþýn 28 olmasýna raðmen, iþgücüne katýlma oraný yüzde 49! Türkiye''deki iþsizlik oraný AB''dekinden düþük, çünkü Türkler çalýþmak istemiyor! Oysa durumun böyle olmadýðýný çok iyi biliyoruz, sadece iþsizlik rakamlarý gerçeði yansýtmýyor.
Yine Hane Halký Ýþgücü Anketi''nden çýkan sonuçlara göre, istihdam net olarak 1 milyon 531 bin kiþi artmýþ: Bu rakam istihdam edilenlerle iþten çýkarýlanlar arasýndaki net farký yansýtýyor olmalý. Bu durumda sormak gerekiyor, hangi sektörlerden kaç kiþi iþten çýkarýldý ve hangi alanlarda kaç kiþi istihdam edildi? Net iþgücü talebi oldukça yüksek olduðuna göre anýlan dönemde ödenmeyen senet oraný neden normal bir þekilde büyüyor ve sorunlu kredi kartý miktarý dengesiz bir þekilde artýyor? Anket bu ve benzeri sorulara doðrudan veya dolaylý yorum yapma imkaný veren bilgi üretmiyor. Sorular yanýtsýz kalýnca da durum tespiti pek mümkün olmuyor, mevsimlik hareketleri arýndýrarak gerçek eðilimi saptamak zorlaþýyor. Ýstihdam içinde kayýt dýþýlýðýn yüzde 50 düzeyinin üzerinde oluþu belirsizliði iyice artýrýyor.
Baþta emek yoðun sektörler olmak üzere, sanayi kesiminde rekabet gücü hýzla azalýyor, bu alanda istihdam daralýyor; iþletmeler ya kapanýyor ya da eleman çýkararak düþük kapasiteyle çalýþýyor; küçük orta boy iþletmeler deðil tahakkuk etmiþ vergisini ödemek, personel maaþlarýný bile ödemekte zorlanýyor. Tarým, turizm ve inþaat gibi sektörler ise mevsimlik olarak istihdam yaratýyor ve hacmi yýldan yýla farklýlaþabiliyor. Kamuyu küçültme amacýndaki ekonomik programýn uygulamasý bir yandan kayýt dýþýlýðý, diðer yandan iþsizliði artýrýyor. Mevcut koþullarda kaðýt üstünde iþsizliði düþürmek kolay, ama istihdamý gerçekten kalýcý olarak artýrmak oldukça zor...
Geçen yýl ekonominin yüzde 9.9 oranýnda büyüdüðünün iddia edildiði bir dönemde, istihdam pek artmamýþ, iþsizlik azalmamýþtý. Bu durum verimlilik artýþý masalýyla açýklanmýþ, 2005 yýlýndan itibaren iþsizliðin azalacaðý iddia edilmiþti, zira kapasite limitine dayanýldýðý için yeni yatýrýmlarýn devreye girerek istihdamý artýracaðý kehaneti ortaya atýlmýþtý. Bu yýl yaþanan geliþmeler, öngörüleri doðrulamýyor: ekonomik büyüme yavaþlýyor, kapasite kullanýmý düþüyor ve yeni sýnai yatýrým gündeme gelmiyor! Peki nasýl oluyor da istihdam mevsimlik koþullarla açýklanamayacak bir þekilde iþsizlikteki azalýþýn beþ katý oranýnda artýyor? Evet, ekonomi farklý bir þekilde ýsýnýyor!..